'महाराष्ट्र सहकार विकास महामंडळ मर्यादित' या संस्थेची स्थापना कशासाठी करण्यात आली आहे आणि तिच्या कार्यपद्धतीचा महाराष्ट्राच्या सहकार क्षेत्रावर काय परिणाम झाला आहे?

'महाराष्ट्र सहकार विकास महामंडळ मर्यादित' (MSRDC) ही संस्था १९६० च्या दशकात स्थापन करण्यात आली. या संस्थेची स्थापना मुख्यतः सहकारी संस्थांच्या विकासासाठी, त्यांना आर्थिक सहाय्य पुरवण्यासाठी आणि सहकार क्षेत्रात सुधारणा करण्यासाठी करण्यात आली. या संस्थेचे मुख्य उद्दिष्ट म्हणजे सहकारी संस्थांना सक्षम बनवणे, त्यांच्या कार्यपद्धतीत सुधारणा करणे आणि सहकाराच्या माध्यमातून ग्रामीण व शहरी विकास साधणे.

### स्थापना कारणे:
1. **सहकारी चळवळीला गती देणे**: महाराष्ट्रात सहकारी चळवळीला गती देणे आणि त्याला एक संघटित स्वरूप देणे.
2. **आर्थिक सहाय्य**: सहकारी संस्थांना आर्थिक सहाय्य पुरवणे, ज्यामुळे त्यांना त्यांच्या कार्यात अधिक प्रभावीपणे काम करता येईल.
3. **शिक्षण व प्रशिक्षण**: सहकार क्षेत्रातील व्यक्तींना शिक्षण व प्रशिक्षण देणे, ज्यामुळे त्यांची क्षमता वाढेल.
4. **सहकार क्षेत्रातील धोरणे**: सहकार क्षेत्रासाठी धोरणे तयार करणे आणि त्याची अंमलबजावणी करणे.

### कार्यपद्धती:
महाराष्ट्र सहकार विकास महामंडळाने खालील कार्यपद्धतींचा अवलंब केला आहे:
- **सहकारी संस्थांचे नोंदणी व व्यवस्थापन**: सहकारी संस्थांची नोंदणी करणे आणि त्यांना व्यवस्थापनाच्या तत्त्वांवर प्रशिक्षित करणे.
- **आर्थिक सहाय्य**: विविध योजनांच्या माध्यमातून सहकारी संस्थांना कर्ज, अनुदान आणि अन्य आर्थिक सहाय्य प्रदान करणे.
- **सहकार शिक्षण**: सहकार क्षेत्रातील व्यक्तींना कार्यशाळा, सेमिनार आणि प्रशिक्षण कार्यक्रम आयोजित करून शिक्षित करणे.
- **संपर्क व समन्वय**: सहकारी संस्थांमध्ये संपर्क साधणे आणि विविध सहकारी संस्थांच्या कार्यपद्धतींमध्ये समन्वय साधणे.

### परिणाम:
महाराष्ट्र सहकार विकास महामंडळाच्या कार्यपद्धतीमुळे महाराष्ट्राच्या सहकार क्षेत्रावर खालील परिणाम झाले आहेत:
1. **सहकारी संस्थांचा विकास**: सहकारी संस्थांची संख्या वाढली आहे आणि त्यांच्या कार्यक्षमतेत सुधारणा झाली आहे.
2. **आर्थिक स्थिरता**: सहकारी संस्थांना मिळालेल्या आर्थिक सहाय्यामुळे त्यांची आर्थिक स्थिरता वाढली आहे.
3. **ग्रामीण विकास**: सहकाराच्या माध्यमातून ग्रामीण भागात विकास साधला गेला आहे, जसे की कृषी उत्पादन, दुग्धव्यवसाय, हस्तकला इत्यादी.
4. **समाजातील सहभाग**: सहकारी संस्थांच्या माध्यमातून समाजातील विविध घटकांचा सहभाग वाढला आहे, ज्यामुळे सामाजिक एकता आणि सहकार्याची भावना वाढली आहे.

एकूणच, 'महाराष्ट्र सहकार विकास महामंडळ मर्यादित' या संस्थेच्या कार्यामुळे महाराष्ट्रातील सहकार क्षेत्रात सकारात्मक बदल घडले आहेत, ज्यामुळे ग्रामीण व शहरी विकासाला गती मिळाली आहे.