🏠 मुख्यपृष्ठ / Home

लोकशाही म्हणजे काय?

मराठी | वर्ग: नागरिकशास्त्र | 31-07-2025 10:17 PM | 👁️ 2
लोकशाही म्हणजे एक अशी शासनपद्धती जिथे लोकांचे प्रतिनिधी निवडले जातात आणि या प्रतिनिधींमार्फत शासन चालवले जाते. लोकशाहीत नागरिकांना त्यांच्या मताचा अधिकार असतो, ज्याद्वारे ते त्यांच्या प्रतिनिधींना निवडतात.

लोकशाहीचे काही मुख्य गुणधर्म खालीलप्रमाणे आहेत:

1. **मताधिकार**: प्रत्येक नागरिकाला मतदानाचा अधिकार असतो, ज्याद्वारे ते त्यांच्या इच्छेनुसार प्रतिनिधी निवडू शकतात.

2. **प्रतिनिधित्व**: निवडलेले प्रतिनिधी लोकांच्या हितासाठी निर्णय घेतात आणि त्यांचे कार्य लोकांच्या अपेक्षांनुसार असावे लागते.

3. **समानता**: सर्व नागरिकांना समान हक्क आणि संधी असतात, आणि कोणत्याही प्रकारचा भेदभाव असू नये.

4. **स्वातंत्र्य**: व्यक्तींच्या मूलभूत हक्कांचे संरक्षण केले जाते, जसे की बोलण्याची, विचार करण्याची आणि संघटित होण्याची स्वतंत्रता.

5. **कायदा व सुव्यवस्था**: लोकशाहीत कायद्याचे पालन करणे आवश्यक आहे, आणि सर्व नागरिकांना कायद्यानुसार समान वागणूक मिळते.

लोकशाहीची विविध रूपे असू शकतात, जसे की प्रत्यक्ष लोकशाही आणि प्रतिनिधी लोकशाही, परंतु सर्वात सामान्य स्वरूप म्हणजे प्रतिनिधी लोकशाही.