तहसीलदाराच्या कार्यक्षेत्रातील भूमिका आणि त्यांच्या अधिकारांची माहिती सांगा.

तहसीलदार हा भारतीय प्रशासनात एक महत्त्वाचा पद आहे, जो स्थानिक स्तरावर प्रशासनाच्या कार्यात महत्त्वाची भूमिका बजावतो. तहसीलदार हा मुख्यतः एक उपविभागीय अधिकारी आहे, जो जिल्हा प्रशासनाच्या अधीन काम करतो. त्याचे कार्यक्षेत्र आणि अधिकार खालीलप्रमाणे आहेत:

### कार्यक्षेत्र:

1. **भूमी प्रशासन**: तहसीलदार भूमी संबंधित विविध कार्ये पार पाडतो. यामध्ये जमिनीच्या नोंदी, खरेदी-विक्रीचे व्यवहार, जमिनीच्या सीमांचे मोजमाप, आणि भूमी विवादांचे निवारण यांचा समावेश होतो.

2. **कृषी विकास**: तहसीलदार कृषी विकासाच्या योजनांचे कार्यान्वयन करतो. शेतकऱ्यांना विविध सरकारी योजनांची माहिती देणे, अनुदान वितरण, आणि कृषी उत्पादन वाढवण्यासाठी मार्गदर्शन करणे यामध्ये त्याची महत्त्वाची भूमिका असते.

3. **आर्थिक विकास**: तहसीलदार स्थानिक विकासाच्या योजनांची अंमलबजावणी करतो. यामध्ये ग्रामीण विकास, शहरी विकास, आणि स्थानिक उद्योगांना प्रोत्साहन देणे यांचा समावेश आहे.

4. **सामाजिक न्याय**: तहसीलदार सामाजिक न्यायाच्या योजनांचे कार्यान्वयन करतो. अनुसूचित जाती, अनुसूचित जमाती, आणि इतर दुर्बल घटकांच्या कल्याणासाठी विविध योजनांची अंमलबजावणी करणे हे त्याचे कार्य आहे.

5. **कायदा व सुव्यवस्था**: तहसीलदार स्थानिक कायदा व सुव्यवस्था राखण्यासाठी महत्त्वाची भूमिका बजावतो. त्याला स्थानिक प्रशासनाच्या कार्यात सहकार्य करणे, आणि कोणत्याही आपत्कालीन परिस्थितीत उपाययोजना करणे आवश्यक असते.

### अधिकार:

1. **प्रशासनिक अधिकार**: तहसीलदाराला स्थानिक प्रशासनाच्या विविध कार्यांमध्ये निर्णय घेण्याचा अधिकार असतो. तो स्थानिक प्रशासनाच्या विविध विभागांच्या कार्यांवर देखरेख ठेवतो.

2. **कायदेशीर अधिकार**: तहसीलदाराला जमिनीच्या नोंदींमध्ये बदल करण्याचा, भूसंपादन प्रक्रिया राबविण्याचा, आणि जमीन विवाद निवारणासाठी न्यायालयात तक्रार करण्याचा अधिकार असतो.

3. **आर्थिक अधिकार**: तहसीलदाराला विविध सरकारी योजनांच्या अनुदान वितरणाचा अधिकार असतो. त्याला स्थानिक विकासासाठी निधी मंजूर करण्याचा अधिकार असतो.

4. **सामाजिक अधिकार**: तहसीलदाराला सामाजिक न्यायाच्या योजनांच्या अंमलबजावणीसाठी विविध समित्यांमध्ये सदस्य म्हणून नियुक्त केले जाऊ शकते. तो स्थानिक स्तरावर विविध सामाजिक कार्यक्रमांचे आयोजन करू शकतो.

5. **आपत्कालीन अधिकार**: तहसीलदाराला आपत्कालीन परिस्थितीत तातडीने निर्णय घेण्याचा अधिकार असतो. तो स्थानिक प्रशासनाच्या मदतीसाठी आवश्यक उपाययोजना करतो.

तहसीलदाराची भूमिका आणि अधिकार हे स्थानिक प्रशासनाच्या कार्यक्षमतेसाठी अत्यंत महत्त्वाचे आहेत. त्याच्या कार्यामुळे स्थानिक स्तरावर विकास, कायदा व सुव्यवस्था, आणि सामाजिक न्याय यामध्ये सुधारणा साधता येते. त्यामुळे, तहसीलदार हा स्थानिक प्रशासनाचा एक महत्त्वाचा स्तंभ मानला जातो.